EVLAT EDİNME

Anne veya baba olmanın çocuk doğurma dışında bir diğer yolu evlat edinmedir. Evlat edinme, evlat edinen ile evlatlık arasında mahkeme kararı ile soybağı kurulmasını sağlar. Evlat edinebilmek için kanunda düzenlenen şartlara sahip olmak gerekmektedir. Evlat edinme ülkemizde ücretsiz ve gönüllülük esasına dayanmaktadır. Görevli ve yetkili mahkemeye başvurularak evlat sahibi olmak mümkündür.  Hukukumuzda evlat edinmeye ilişkin hükümler  4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 305 ila 320 maddeleri arasında düzenlenmiştir.

EVLAT EDİNMENİN GENEL ŞARTLARI NELERDİR

– Evlat edinebilmek için otuz yaşını doldurmuş olmak ve evlat edinen ile evlat edinilen arasında en az on sekiz yaş fark olmalıdır.

-Eşler kural olarak beraber evlat edinebilirler.

-Eşlerin birlikte evlat edinebilmeleri için evliliklerinin en az   beş yıldır sürüyor olması veya otuz yaşlarını doldurmuş olmaları gerekir.

-Evlilikleri en az iki yıldır sürmüş olması kaydı ile eşlerden biri, diğer eşin çocuğunu evlat edinebilir.

-TMK md 307 e göre Eşlerden biri otuz yaşını bitirmiş olması şartı ile birlikte evlat edinilmesinin mümkün olmadığını kanıtlar ise tek başına da evlat edinebilir. Eşlerden biri,  ancak aşağı şartların varlığında tek başına evlat edinebilirler.

– Diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun olması

– İki yıldır kayıp olması veyahut nerede olduğunun diğer eş tarafından bilinmemesi

– İki yıldan fazla olmak üzere eşlerin birbirinden ayrı yaşıyor olmaları. Bu hususların herhangi birinin varlığı durumunda eşlerden biri tek başına başvuru hakkına sahip olur.

Küçüklerin Evlat Edinilmesinin Şartları Nelerdir?

Küçüklerin evlat edinilmesi için genel şartların yanında aşağıdaki şartların da varlığı gerekir.

-Evlat edinilmek istenen küçük, evlat sahibi olmak isteyen tarafından en az bir yıllık süre boyunca bakılmış ve eğitilmiş olmalıdır.

-Evlat edinme herhalde küçüğün yararına olmalıdır.

-Evlat edinenin kendi çocuklarının hakları hakkaniyet gereği açık bir şekilde zarar görmemelidir.

-Ayırt etme gücüne haiz olan küçüğün rızası önemlidir. Rızası yok ise evlat edinilemez.

-Ayırt etme gücüne sahip olsun veya olmasın vesayet altındaki küçük, vesayet daireleri tarafından verilen izin ile evlat edinilebilir.

-Küçüğün evlat edinebilmesi için,  ana ve babasının rızası aranır. Rıza verilmesi halinde verilen işbu rıza beyanı, anne ve babanın veya küçüğün oturdukları yer mahkemesinde yazılı veya sözlü olması fark etmeksizin tutanağa geçirilir.

Ana ve baba, küçüğün doğumundan itibaren altı haftalık süre geçmeden rıza veremezler. Ana ve baba tarafından verilen rıza tutanağa geçirildikten sonra altı haftalık süre içerisinde geri alınabilir. Geri alınma durumunda evlatlık ilişkisi kurulmaz. Geri almadan sonra verile rıza kesindir tekrar geri alınamaz.

-Kim olduğu veya uzun süreden beri nerede olduğu bilinmeyen veya ayırt edinme gücünden sürekli yoksun olan anne baba ile küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yerine getirmeyen anne babanın rızası aranmaz.

Ergin Kişi Evlat Edinilebilir mi Şartları Nelerdir?

-Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinebilmesi için, evlat edinenin eğer var ise altsoyunun açık rızası olmalıdır.

-Evlat edinilecek olan kişi evli ise muhakkak  diğer eşin evlat edinilmeye rıza göstermesi gerekir.

– Zihinsel veya bedensel özürü nedeniyle sürekli bakıma muhtaç olan ve evlat edinen tarafından beş yıl boyunca bakılmış ise

-Küçükken en az beş yıllık süre boyunca evlat edinen tarafından bakım gözetimi ve eğitimi yapılmış ise

-Sayılanlar dışında diğer haklı sebeplerin olması durumunda, evlat edinen ve evlat edinilen aile halinde beş yıldır birlikte yaşıyor ise evlat edinilmesi mümkündür.

Evlat Edinme Davası Nerede Açılır?

TMK m.315 e göre evlat edinme kararı, evlat edinenin oturduğu yer mahkemesinden, eşlerin birlikte evlat edinmesi halinde eşlerden birinin oturduğu yer Aile Mahkemesinden istenir.

Evlat Edinme Kararı Verilirken Nelere Dikkat Edilir?

-Mahkeme evlat edinileni ve evlat edineni dinler ve gerektiğinde uzman raporu alır.

-Mahkeme gerekli araştırmaları yaparken evlat edinen ve edinilenin kişiliği, sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlat edinenin eğitme yeteneği, evlat edinmeye yönelten sebepler ve aile ilişkilerini dikkate alır.

-Evlat edinenin alt soyu varsa, onların evlat edinme ile ilgili tavır ve düşüncelerini de değerlendirir.

Evlat Edinmenin Sonuçları Nelerdir?

-Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlat edinene geçer.

-Evlatlık, evlat edinenin mirasçısı olur.

-Evlatlık küçük ise evlat edinenin soyadını alır. Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlatlık, evlat edinilme sırasında dilerse evlat edinenin soyadını alabilir.

-Eşler tarafından birlikte evlat edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin adları yazılır.

-Evlatlığın, miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlatlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlat edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlatlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.

-Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.

Evlat edinme şartlarının  mahkeme önünde ispat edilebilmesi açısından davanın konunun uzmanı olan yani evlat edinme davalarında deneyimli ve birikim sahibi avukatlar tarafından açılıp yürütülmesi önemlidir. Evlat edinme dava dilekçesinin içeriği çok önemli olduğu gibi yargılamanın da uzman avukatlar aracılığıyla takibi bu davalarda ispat açısından etkilidir.