İHBAR TAZMİNATI NEDİR ?

Belirsiz süreli iş sözleşmesi feshedilirken kanuni bildirim süreleri ile ilgili koşulu yerine getirmeyen tarafın ödemekle yükümlü olduğu bir tazminattır. İşverenler, çalışanı ihbar süresi dolmadan işten çıkarırsa çalışana tazminat ödemesi yapılır. İş kanunu 17/4  maddesi uyarınca bildirim süresine uymaksızın belirsiz süreli sözleşmeyi fesheden taraf, bildirim süresine ait ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür.

İhbar Tazminatının Şartları Nelerdir?

-Belirsiz Süreli bir sözleşme olmalıdır

-İşçi veya işveren bakımından haklı bir fesih sebebi bulunmamalıdır

-Kanunda öngörülen ihbar sürelerine uyulmadan iş akdi feshedilmiş olmalıdır.

İhbar tazminatı hak edilmesi için işçi ve işveren arasında belirsiz süreli bir iş sözleşmesi olması gerekir.  Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, iş akdinin ne zaman sonlanacağı belli olmadığı için ihbar sürelerine uygun yazılı bildirim yapılmalıdır. İhbar süreleri hesaplanırken işçini o iş yerinde çalıştığı süre dikkate alınır.

İhbar Süreleri Ne Kadardır?

Belirsiz süreli iş sözleşmeleri;

1. a) İş yerinde altı aydan az çalışmış olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,

1. b) İş yerinde altı aydan bir buçuk yıla kadar çalışmış olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,

1. c) İş yerinde bir buçuk yıldan üç yıla kadar çalışmış olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,

1. d) İş yerinde üç yıldan fazla çalışmış işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,

Feshedilmiş sayılır. İhbar süreleri, işçinin tazminat haklarını etkileyen durumlardan biridir.

Tazminat hak ediş şartlarından biri ise iş akdinin feshinin geçerli bir nedene dayanmasıdır. İş akdini haklı bir nedene dayanarak fesheden işçi veya işveren, karşı tarafa ihbar tazminatı ödemez. İşten ayrılma nedenin haklılığı iş akdinin derhal feshini sağlar. Bu husus iş kanununun 24. maddesinde düzenlenmiştir.Bu durum gerçekleştiği zaman çalışan kişi ihbar süresini beklemeden sözleşmeyi feshedebilir. Tarafların ihbar tazminatı ödemesi için iş akdi feshinin usule aykırı olarak yapılmış olması gerekir. 4857 sayılı iş kanununun 17. maddesinde işçinin kıdemine göre belirlenen ihbar sürelerine uyulmadan iş akdinin feshi, ihbar tazminatı için hak kazanmayı sağlar.

Öte yandan; iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi, işveren tarafından deneme süresi içinde veya 4857 sayılı İş Kanununun 25’inci maddesi ile belirlenen esaslar çerçevesinde feshi halinde işçiye herhangi bir ihbar tazminatı ödenmemektedir. İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle derhal fesih esasları dışında bir nedenle  feshi halinde aynı bildirim süreleri işçi için de geçerli olup, buna aykırı iş sözleşmesi fesihlerinde işverenin ihbar tazminatı alma hakkı doğabilmektedir.

Kanundaki bildirim süreleri kesin midir?

Kanundaki bildirim süreleri asgari zorunlu süreler olup, bu sürelerin iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmeleri ile artırılması her zaman olanaklıdır.

İhbar Süresi içerisinde İşçiye, İş Arama İzni Verilir mi?

İşveren tarafından iş  akdi sonlandırıldığı takdirde işçinin ihbar süresi içerisinde, işçiye yeni iş araması için  ücret kesintisi yapılmadan iş arama izni verilmedir. Yeni iş arama izinde süre günde 2 saatten az olamaz.

Belirli süreli hizmet akdi ile çalışılan durumlarda da işverenin bildirim süresine uyma zorunluluğu var mıdır?

Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışılan durumlarda işverenin bildirim süresine uyma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bildirim süreleri 4857 sayılı İş Kanununda sadece belirsiz süreli iş sözleşmeleri için öngörülmüştür.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatının hesabında kıdem tazminatında olduğu gibi işçiye sağlanan diğer faydalar da eklenerek hesaplama yapılır. Yani işçinin en son aldığı giydirilmiş ücret esas alınarak ihbar tazminatı hesaplanır. İhbar tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatler (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) de dikkate alınmaktadır.

Buna göre;

İşçi 6 aydan kısa süre çalışmışsa 2 haftalık ücret tutarında ihbar tazminatı söz konusu olur.

İşçi 6 ay ile 1,5 yıl arasında bir hizmet süresi geçirmişse 4 haftalık ücret tutarında ihbar tazminatına hak kazanır.

İşçi 1,5 yıl ile 3 yıl arasında bir hizmet süresi geçirmişse 6 haftalık ücret tutarında ihbar tazminatına hak kazanır.

İşçi 3 yıldan daha fazla çalışmışsa 8 haftalık ücret tutarında ihbar tazminatına hak kazanır.

Eğer işçi bu sürelere uymadan fesih yapmışsa o bu tutarı öder. Eğer işveren bu sürelere uymazsa ihbar tazminatını o öder.

İhbar tazminatı zamanında ödenmezse faiz istenilebilir mi?

4857 sayılı İş Kanununun 17. Maddesine göre ihbar tazminatına faiz işletilebilmesi için işverenin temerrüde düşürülmesi gerekir. Bununla birlikte bireysel ya da  toplu iş sözleşmesiyle, iş sözleşmesinin feshi halinde ihbar tazminatının ödeme zamanıyla ilgili açık bir hüküm varsa, belirlenen ödeme tarihi,faiz başlangıcı olarak esas alınır. Bunların hiçbiri yoksa faiz başlangıcı dava tarihidir.

İhbar tazminatında uygulanması gereken faiz sözleşmede başka bir oran belirlenmemişse  değişen  oranlara göre yasal faizdir. (Uğur Ocak İşcilik Alacakları 2008)

İhbar Tazminatında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına ilişkin davalar hakkın doğumundan itibaren 10 yıllık zamanaşımına tabidir.

7036 sayılı kanun ile getirilen değişiklikle 25.10.2017 sonrası yapılan fesihlerde ihbar tazminatı alacağı için zamanaşımı süresi 5 yıldır.

İhbar tazminatını almak için nereye başvurmalıdır?

İhbar tazminatı talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. İşyerinin bulunduğu ildeki arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen sulh hukuk mahkemesine başvurulabilmektedir.

İhbar Tazminatı Davası Hangi Mahkemede Açılır?

İhbar tazminatı talebi Arabuluculuk da çözüme kavuşturulamamış ise, İşyerinin bulunduğu İş Mahkemesinde arabuluculuk son tutanağı eklenerek dava açılmalıdır.

İhbar Tazminatı Taleplerinde işçi ve işveren tarafından yapılan hatalar nelerdir?

İhbar tazminatı davalarında ; işçi açısından  Çalışma dönem ve ücretlerini ispata yarayacak bilgilerin verilmemesi,  faiz istem ve tarihlerine dikkat edilmemesi, tanıkların doğru seçilmemesi, bilirkişi raporlarına zamanında ve yerinde itirazların yapılmaması, tanıkların tüm çalışma dönemi hakkında bilgi sahibi olmamaları, işveren açısından ise asıl işveren açısından alt işveren k