KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

Kıdem tazminatı; çalışan işçinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığını almasını sağlayan yasal bir sistemdir.  Ejder Yılmaz 2005 baskılı Hukuk Sözlüğü kitabında Kıdem Tazminatını “İş Yasasına tabi işçilerin hizmet akitlerinin yasada belirtilen sona erme durumlarında işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye kanunların (veya sözleşmelerin) belli ettiği gün sayısı kadar ücreti tutarında ödemek zorunda olduğu tazminat.” olarak tanımlanmıştır.

Kıdem tazminatı şartları nelerdir?

Kıdem tazminatının alınabilmesi için, mevcut iş sözleşmesinin en az 1 yıl sürmüş olması ve kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin kanunla belirlenmiş olan koşullarda işten ayrılmış olması gerekir. Bu durumda, işveren çalışana kıdem tazminatını ödemek zorundadır.

Kıdem tazminatının ödenmesi için gereken koşullar nelerdir?

İşçinin, 1475 sayılı İş Kanunun 14’üncü maddesine göre, aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışması ön koşulu ile birlikte;

 

– İşveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle iş sözleşmesinin feshedilmesi,

 

-İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kuralarına aykırılık veya işyerinde işin durması ve benzeri nedenlerle sözleşmesinin feshedilmesi,

 

-Askerlik görevi nedeniyle işten ayrılma,

 

-Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda yaş dışında gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeni ile işten ayrılma,

 

-Kadının evlenmesi halinde 1 yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılma,

 

-İşçinin ölümü,

koşullarından birinin gerçekleşmesi halinde kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir .

Sıkça sorulan sorulardan biri de evlilik halinde kıdem tazminatı ödenir mi? Veya Evlilik tazminatı nedir ? Sorusudur.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi;

1475 Sayılı Kanunun 14. Maddesinin 5. Fıkrası “kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi” halinde kadına işçiye her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Asıl itibariyle bu tazminat kıdem tazminatı olup bu tazminat, evlilik tazminatı olarak da bilinmektedir.

Evlilik Tazminatı Alma Şartları Nelerdir?

Evlilik tazminatı alabilmek için yasa maddesinden de anlaşılacağı üzere kadın işçinin en az bir tam yıl çalışmış olması gerekmektedir.

İkinci şart da evlilikten itibaren 1 yıl içerisinde kadın işçinin kendi isteği ile işten ayrılmış olması gerekmektedir. Yasa hükmünden de anlaşılacağı üzere bu hak kadın işçilere tanınmış olup erkek işçinin böyle bir hakkı yoktur.

Kıdem tazminatı tutarı nasıl hesaplanır?

Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilmektedir. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatler (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) de dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.

Kıdem tazminatı hesaplanırken ücrete hangi ödemeler dahil edilir?

Net ücret, yemek yardımı, kasa tazminatı, gıda yardımı, yakacak yardımı, eğitim yardımı, konut yardımı, giyecek yardımı, erzak yardımı, sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli, unvan tazminatı, aile yardımı, çocuk yardımı, temettü, havlu ve sabun yardımı (işyerinde kullanılacaksa tazminat hesabında dikkate alınmaz), taşıt yardımı, yıpranma tazminatı, kalifiye, nitelik zammı, sağlık yardımı, mali sorumluluk tazminatı, devamlı ödenen primler kıdem tazminatı hesaplanırken dikkate alınan ödemelerdir.

Kıdem tazminatı hesaplanırken ücrete hangi ödemeler dâhil edilmez?

Yıllık izin ücreti, evlenme yardımı, hafta tatili ücreti, bayram harçlığı, hastalık yardımı, genel tatil ücreti, doğum yardımı, ölüm yardımı, izin harçlığı, jestiyon ödemeleri, teşvik ikramiyesi ve primleri, jübile ikramiyesi, seyahat primleri, devamlılık göstermeyen primler, fazla çalışma ücreti, iş arama yardımı, harcırah, bir defalık verilen ikramiyeler, iş elbisesi ve koruyucu malzeme bedelleri kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz.

Kıdem tazminatı zamanında ödenmezse faiz istenilebilir mi?

Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi halinde açılacak davanın sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre fesih tarihinden itibaren mevduata fiilen uygulanan en yüksek faizin ödenmesine karar verir.

Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına ilişkin davalar hakkın doğumundan itibaren 10 yıllık zamanaşımına tabidir.

Kıdem tazminatında 10 yıllık zamanaşımının başlangıcı fesih tarihidir. 7036 sayılı kanun ile getirilen değişiklikle 25.10.2017 sonrası yapılan fesihlerde kıdem tazminatı alacağı için zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Kıdem tazminatını almak için nereye başvurmalıdır?

Kıdem tazminatı talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. İşyerinin bulunduğu ildeki arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen sulh hukuk mahkemesine başvurulabilmektedir.

Kıdem Tazminatı Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Kıdem tazminatı talebi Arabuluculuk da çözüme kavuşturulamamış ise, İşyerinin bulunduğu İş Mahkemesinde arabuluculuk son tutanağı eklenerek dava açılmalıdır.

Kıdem Tazminatı Davası Kime Açılır?

Kıdem tazminatı talebi işverene yöneltilir.

İşyerinin devri halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren 2 yıl ile sınırlıdır.

Kıdem Tazminatı Taleplerinde işçi ve işveren tarafından yapılan hatalar nelerdir?

Kıdem tazminatı davalarında ; işçi açısından Asıl-alt işveren, muvazaa, organik bağ, birlikte istihdam iddialarının bilinmemesi, İşçinin haklı fesih sebeplerinin bilinmemesi, Çalışma dönem ve ücretlerini ispata yarayacak bilgilerin verilmemesi, Çalışma tarihleri ve işyeri devirleri konusunda dava dilekçesinde bilgi verilmemesi, tanıkların doğru seçilmemesi, bilirkişi raporlarına zamanında ve yerinde itirazların yapılmam